Usevi uljane repice se nalaze u različitim fazama razvoja listova (BBCH 16-19).
Prilikom pregleda useva uljane repice uočeno je prisustvo odraslih jedinki male repičine pipe, u niskom intenzitetu napada.
U toku je izlazak repičinih pipa sa mesta prezimljavanja i naseljavanje novih repičišta.
Visoke temperature vazduha koje su prognoziraju u narednim danima iniciraće masovnije naseljavanje useva uljane repice repičinim pipama.
Proletnje repičine pipe, velika (Ceutorhynchus napi) i mala (Ceutorhynchus pallidactylus) su uz repičin sjajnik najvažniji štetni insekti uljane repice. Prezimljuju u zemljištu i pri temperaturama iznad 9°C počinje let odrasle pipe. Ženke polažu jaja u stabljiku i peteljku lista gde se larve ubušuju te izgrizaju tkivo.
Ovi su insekti sivkaste boje tela. Velika repičina pipa ima crne noge, naraste 3 do 4 mm, a mala ima riđe noge te naraste 2,5 do 3,5 mm. Larve obe vrste su bele boje sa smeđom glavom. Razvijaju jednu generaciju godišnje, a prezimljavaju u fazi imaga, najčešće u zemljištu.
Najviše štete naprave larve i ženke prilikom poleganja jaja - buše hodnike u stabljici, peteljkama i žilama. Nakon mesec dana se spuštaju u zemljište gde se čaure. Odrasli oblici velike pipe ostaju u zemljištu, a imago male pipe se ponovo javlja tekom lipnja. Tada se hrani kraće vreme nakon čega prezimljuje u zemlji.
Mala pipa je brojnija, ali larve velike pipe prave veće štete. Naime, kada velika položi jaja u biljku, stabljika se krene deformisati, tkivo unutar stabljike puca, a time se otvara put napadu prouzrokovačima različitih bolesti kao što su siva plesan, bela i suva trulež, crna pegavost.
Istovremeno, mala pipa jaja polaže u peteljku i žile listova. Oni nakon toga odumiru i otpadaju, smanjuje se mogućnost fotosinteze i hranjenje biljke što dovodi do smanjenja prinosa.
Za praćenje ovih štetnih insekata se preporučuje postavljanje žutih posuda budući da ih ta boja privlači.
Prag štetnosti kod velike pipe iznosi 2 do 4 imaga na 10 biljaka. Kod male pipe taj prag iznosi 3 imaga na metar kvadratni. Posuda se pregledava svaka tri dana i nakon ulova od 10 do 20 pipa po posudi, obavlja se tretiranje insekticidima u roku od 7 dana.
Uljana repica se najčešće tretira nekim od piretroida na bazi aktivnih materija: alfa-cipermetrin, deltametrin, lambda-cihalotrin, gama-cihalotrin i cipermetrin.
Za sada se hemijske mere suzbijanja ne preporučuju.
Autor: Mirjana Zorić | Objavljeno: 12. 02. 2024. u kategoriji savetodavstvo i prilozi