Uticaj djubrenja na kvalitet voćarskih i povrtarskih proizvoda

Kvalitet proizvoda, bilo da se radi o ratarsko-povrtarskim ili voćarsko-vinogradarskim proizvodima su sortne osobine, a samim tim,  nihova  proizvodnja zahteva mnogo truda,  znanja, vremena i ljubavi. Zato svaki poljoprivredni proizvođač treba da zna da na njihov kvalitet  ( hemijski sastav, boju, aromu, čvrstoću i dr. ) najvećim delom utiču ekološki činioci ali i agrotehničke među kojima  posebno treba istaći dejstvo đubriva.  Kada su u pitanju voćarski proizvodi  treba istaći da se unošenje neophodnih hranljivih elemenata u zemljište, odnosno đubrenje,  mora osigurati ne samo prinos u godini đubrenja već i prinos u narednim godinama proizvodnje. Pojava, da voćke, uglavnom starije rađaju svake druge godine, govori nam o tome da je došlo do nedostatka nekog hraniva te da je pravilna ishrana od velikog značaja. Azot je jedan od najvažnijih hranljivih elemenata,jer ga biljke usvajaju tokom celog vegetacionog perioda i kod voćaka, njihove potrebe za azotom najveće su u periodu cvetanja i obrazovanja plodova. Kada su u pitanju fosfor i kalijum, da bi ih voćke imale tokom celog vegetacionog perioda na raspolaganju, potrebno ih je uneti na veću dubinu, u periodu osnovnog đubrenja pred duboko oranje prilikom zasnivanja voćnjaka. Fosfor kao element učestvuje u proticanju mnogih životnih procesa biljaka koji utiču na prinos i kvalitet proizvoda. Kalijum, biljke takođe koriste u određenim količinama i utiče na formiranje šećera, veći sadržaj suve materije, na aromu plodova, bolje čuvanje.

Povrtarski proizvodi  imaju velike zahteve u hranljivim materijama tako da se njihovo đubrenje dosta razlikuje od đubrenja drugih kultura .Za normalan rast i razviće biljaka potreban je čitav niz hranljivih elemenata. Jedan deo neophodnih elemenata biljke uzimaju iz vazduha ili vode ( ugljenik, vodonik i kiseonik ), a ostale iz zemljišta. U deficitu su najčešće azot, fosfor i kalijum, i o njima se praktično najviše vodi računa prilikom đubrenja. Takođe, veoma važnu ulogu imaju i drugi hemijski elementi kao što su kalcijum, magnezijum, bor, mangan, cink...Usvajanje hranljivih elemenata uglavnom zavisi od jačine korenovog sistema i od uslova sredine: svetlosti, toplote, vlažnosti, reakcije zemljišta i dr. Potrošnja se ogleda prema količini hranljivih elemenata koji se iznosi iz zemljišta dok za potreba povrtarskih biljaka prema hranljivim elementima uzima se u obzir nejednak stepen iskorišćavanja tih elemenata od strane biljaka. Smatra se da povrtarske kulture  najbolje iskorišćavaju kalijum i u tom pogledu, najveće zahteve za ovim elementom imaju paprika, kelj, boranija, spanać..., nešto lošije azot, gde izražene zahteve za njim imaju kupusnjače, mrkva i praziluk dok male potrebe imaju crni i beli luk za glavice dok najlošije iskorišćavaju fosfor. Za fosforom nejveće zahteve izražavaju crveni kupus, karfiol, mrkva a najmanje beli luk i cvekla.

Na osnovu napred navedenog može se zaključiti da jedino pravilnom i dobro inzbalansiranom mineralnom ishranom možemo uticati na kvalitet kako voćarskih tako i povrtarskih proizvoda jer u suprotnom neblagovremenom i preteranom upotrebom mineralnog đubriva, naročito azotnog, može da dovede do niza promena ( fizičkih, hemijskih i organoleptičkih ) i time da pogorša kvalitet proizvoda.