Usvajanje neophodnih elemenata kod biljaka je prisutno tokom čitavog vegetacionog perida u različitim količinama. Snabdevenost biljaka mineralnim materijama zavisi od usvojene količine hranljivih elemenata, ali i njihove pokretljivosti i sposobnosti premeštanja unutar biljke. Pravilnom ishranom biljaka treba obezbediti ujednačeno snabdevanje biljaka hranivom u pristupačnom obliku jer samo pravilno ishranjena biljka može ostvariti svoj genetski potencijal i dati očekivane prinose.
Često se dešava da je prisutan deficit u pojedinim elementaima čak i kada analize zemljišta i biljke pokažu da je snabdevenost zemljišta elementima dobra. Kako bi sprečili ovu pojavu veoma je značajno poznavanje simptoma nedostatka pojedinih elemenata, zatim pojmova kao što su antagonizam i poznavanje pokretljivosti elemenata
Poznavanje pokretljivosti elementa je značajna za utvrđivanje deficita elemenata na osnovu simptoma nedostatka. Kod simptoma nedostatka u starijem lišću najčešće je došlo do njegovog premeštanja u mlađe organe. Ako se simptomi primećuju na mlađem lišću jasno je da se radi o nedostatku nepokretljivog elementa.
Pokretljivost elemenata usvojenih listom:
-pokretljivi: N, P, K, Mg, S, Cl
-srednje pokretljivi: Fe, Mn, Zn, Cu; Mo
-teško pokretljivi: Ca i B
Antagonizam je pojava ometanja usvajanja elementa tj:
-višak K uzrokuje smanjeno usvajanje Ca, Mg
-višak Mg uzrokuje smanjeno usvajanje K, Ca
- višak P uzrokuje smanjeno usvajanje B
- manjak N uzrokkuje pojačano usvajane P
-manjak K uzrokuje pojačano usvajanje N
zbog toga je odnos pristupačnih mineralnh elemenata u zemljištu veoma značajan
Simptomi nedostatka pojedinih makroelemenata
Simptomi nedostatka azota (N)
- listovi bledo žuti u ranijim stadijumimma a kasnije postaju žući i čak narandžasti i crveni
- uspravan i vretenast rast
- usporen rast vrha biljke i korena
- nedostatak vidljiv prvo na donjim listovima
višak azota (N)
- formira se prevelika količina lišća na štetu ploda
- kasnije problemi u snabdevanju drugim hranivima i vodom
- suvišak azota na početku vegetacije može biti vrlo štetan jer se biljke plitko ukorenjavaju
- produžava se vegetacija
Simptomi nedostatka fosfora
- listovi plavo-zeleni u ranijim stadijumima-rasad
- u kasnijim stadijumima listovi postaju smeđi
- prerano dolazi do opadanja listova počevši od starijih
Simptomi nedostatka kalijuma
- vršak lista posmeđi , pojavljuju se rubne ožegotine lista
- kod nekih biljnih vrsta razvijaju se smeđe ili svetle pege na listu koje su obično brojnije uz rubove lista
- nedostatak je vidljiv prvo na donjim listovima
Simptomi nedostatka magnezijuma
- u mlađim stadijumima razvoja na listu se pojavljuje hloroza između nerava
- simptomi su prvo vidljivi na donjim listovima
Simptomi nedostatka kalcijuma
- mlađi listovi su izobličeni sa vrhom svinutim unazad i rubovima savijenim prema naličju ili licu lista
- rubovi lista mogu biti nepravilni sa smeđim ožegotinama ili pegama
Mikroelementi (Fe, Mn, Zn, Cu, Mo, B) deluju u biljci u vrlo malim količinama ali su neophodni za rast i razviće biljaka.
Simptomi nedostatka bora:
- snažan uticaj na tačke rasta
- stabljike i listovi mogu biti znatano izobličeni
- gornji listovi su često žućkasto-crvenkasti i mogu biti prženi ili skvrčani
- opadanje zelenih plodova
Nedostatak mangana
- svetlo-zeleni do žuti listovi s izrazito zelenim žilama
- obično su simptomi vidljivi prvo na mlašim listovima
Nedostatak gvožđa
- hloroza između nerava na mlađim listovima
Autor: Olivera Sekulić | Objavljeno: 23. 11. 2022. u kategoriji novosti