KALEMLJENJE POVRĆA

Kalemljenje je postupak spajanja dva biljna dela (podloge i plemke) istih ili različitih biljnih vrsta, putem regeneracije tkiva, u kojem dobijena kombinacija biljnih delova ostvaruje fizičko jedinstvo i raste kao jedna biljka.

Svaka kalemljena biljka (kalem) sastoji se od podloge (biljka na koju se kalemi) i plemke, tj.kalem-grančice, mladog izdanka čije se osobine žele sačuvati i/ili umnožiti. Pri tome nova biljka zadobija osobine koje ima i biljka sa koje je uzeta plemka za transplantaciju. Kalemljenje biljaka sadrži genetički materijal podloge ( u delu biljke ispod mesta kalemljenja) i genetički materijal plemke u delu biljke koji se u odnosu na koren nalazi iznad mesta kalemljenja, pa se ovaka jedinka uslovno može nazvati „hibriidnom jedinkom“ i predstavlja neku vrstu simbiotskog odona, naročito u slučaju kada se za kalemljenje koriste različite biljne vrste. Ako se za kalemljenje koristebiljke poreklom iz različitih rodova, uspeh u kalemljenju je slabiji. Što su vrste koje koristimo za kalemljenje genetički udaljenije, to je efekat kalemljenja, tj.prijema i preživljavanja, slabiji.

Tehnike kalemljenja se vekovima primenjuju, ali je relativno nova u proizvodnji povrća. Uprskos teškoćama koje mogu nastati pri proizvodnji kalemljenog rasada, u svetu, svake godine rastu površine pod povrćem zasađenje kalemljenim biljkama. Najčešći razlozi za to su: povećanje prinosa, smanjenje potrebe i troškova za upotrebu pesticida, bolji porast biljaka a nekad i bolji kvalitet plodova. Pored toga razlozi za primenu su u toleratnosti kalemljenog povrća prema stresu izazvanog visokim i niskim temperaturama, gajenje u uslovima povećanog sadržaja soli, štetnih materija i prouzrokovača bolesti u zemljištu. Sa druge strane, kalemljenje povrća poskupljuje proizvodnju rasada, jer je potrebno zauzeti dvostruko veću površinu u plasteniku za proizvodnju mladih biljaka podloge i mladih biljaka plemke. Takođe, neophodno je uložiti  i dodatni rad u toku kalemljenja, a nakon kalemljenja treba obezbediti zasenu i dodatne mere nege. Kada se dodaju poteškoće oko nabavke semena podloge (posebno za paradajz i papriku) kao i njihova visoka cena, sve to dodatno utiče da je kalemljen rasad dosta skuplji.