Bolest zlatasto žutilo vinove loze je veoma destruktivno oboljenje vinove loze koje prouzrokuje fitoplazma Flavescence doree. Ova fitoplazma je najdestruktivnija poznata fitoplazma na vinovoj lozi koja je prouzrokovala velike ekomnomske štete i krčenje zasada vinove loze kod nas. Jedini poznati vektor ove fitoplazme je cikada Scaphoideus titanus.
Cikada vinove loze je poreklom iz Severne Amerike, a u Evropi je otkrivena u Francuskoj, 1958.godine. U Srbiji je prvi put registrovana kao štetočina vinove loze 2004. godine, a nalazi se na A2 listi karantinskih štetočina.
Ova cikada je monofag što znači da svoje razviće završava na vinovoj lozi. Ima jednu generaciju godišnje i prezimljava u stadijumu jaja ispod kore dvogodišnjih lastara, jedna ženka položi ukupno 24 jajeta. Prve larve se pile sredinom maja i hrane se na naličju lista tokom meseca juna. Odrasli insekti se pojavljuju početkom jula i nastavljaju da se hrane na listovima vinove loze sve do septembra meseca. Značajnije su indirektne štete, zbog sposobnosti cikada da prenose fitoplazme Flavescense doree(FD)- vektor fitoplazme.
Da bi cikada postala infektivna najpre se mora hraniti na zaraženim čokotima vinove loze u trajanju od nekoliko sati. Zatim mora da prođe inkubacioni period od 21 dan.Tek larve trećeg razvojnog stadijuma cikade mogu da postanu infektivne i tu sposobnost zadržavaju do kraja života. Sposobnost prenošenja infekcije ne prenose na narednu generaciju.
Cikada vinove loze se hrani isključivo na vinovoj lozi i koncentrisana je ishrana samo na toj biljci i zbog toga dolazi do bržeg širenja fitoplazmi. Svi uzrastni stadiumi cikade su na vinovoj lozi i to tako tokom cele vegetacije, tako da se sa hemijskim tretmanom može suzbiti veliki deo populacije.
|
Simptomi zaraze fitoplazmom Flavescence doree na vinovoj lozi su: - kasnije kretanje vegetacije na proleće ili potpuno izostajanje kretanja vegetacije -promena boje lista- kod crnih sorti ljubičasta do crvena, kod belih sorti zlatnožuta - savijanje spoljašnjih ivica lista prema naličju - skraćene internodije na zaraženim lastarima - pojava rehuljavih grozdova koji zaostaju u razvoju u odnosu na zdrave -odsustvo lignifikacije zaraženih lastara |
Mere zaštite i prevencije su: -sanitarni pregled zasada - uklanjanje zaraženih čokota - uništavanje rezervoara fitoplazme (divlja loza, korovi) - uništavanje napuštenih vinograda kao potencijalnih izvora zaraze
|
Prvi hemijski tretman protiv cikada treba uraditi kada su one u III larvenom uzrastu, drugi 10 dana posle prvog tretmana a treći 10 dana nakon drugog. Za suzbijanje cikade, mogu se koristiti insekticidi sa kontaktnim delovanjem iz grupe piretroida , insekticid aktivne materije flupiradifuron kao i insekticidi sa drugim mehanizmima delovanja koji sprečavaju prelazak cikade iz jednog larvenog uzrasta u drugi (buprofezin).
PSS Sombor, u svojim redovnim aktivnostima u okviru Prognozno-izveštajnih poslova kao i u okviru Programa mera ovu cikadu prati više godina, postavljanjem feromonskih klopki u zasadima vinove loze (punktovi Kljajićevo i Riđica), vizuelnim pregledima zasada kao i uzorkovanjem biljnog materijala iz zasada vinove loze. Od 2017. god ova cikada je registrovana na našem području i njena pojava i praćenje nastavlja se i u narednom periodu.
 |
 |
 |
 |
 |
Trenutno (kraj maja) je registrovano prisusustvo larvi prvog i drugog razvojnog stadijuma i nastavlja se praćenje ove cikade na osnovu čega će se dati signal za tretman.
Za sve potrebne informacije, pogledajte www.pisvojvodina.rs
Autor: Tatjana Veselinović | Objavljeno: 31. 05. 2022. u kategoriji pis